Suy giảm testosterone ở nam giới có hại gì có lẽ không phải ai cũng biết. Trên thực tế testosterone có liên quan đến tất cả các quá trình sinh hóa của cơ thể. Nó có ảnh hưởng tới sức khỏe thể chất và tâm lý, sinh lý và sinh sản. Nếu chỉ số Testosterone bình thường là một dấu hiệu tốt. Ngược lại nếu testosterone thấp, nam giới phải đối mặt với vô số vấn đề.
Xem thêm: Viên uống Mentifam tốt kích thích testosterone nội sinh hiệu quả
Testosterone thấp là gì?
Testosterone là một loại androgen và là hormone nam chính, đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành và duy trì sức khỏe nam giới cũng như hệ thống sinh sản. Testosterone được sản sinh chủ yếu tại tế bào Leydig ở tinh hoàn và một lượng nhỏ của tuyến thượng thận.
Testosterone thấp là hay suy giảm testosterone là tình trạng tế bào Leydig trong tinh hoàn không sản xuất đủ testosterone. Hội chứng lâm sàng và sinh hóa liên quan đến việc sản xuất không đủ testosterone được gọi là suy sinh dục.
Testosterone thấp thể hiện ở tình trạng nồng độ testosterone trong máu thấp dưới mức trung bình. Mức testosterone bình thường ở nam giới nằm trong khoảng từ 300 – 1.000 ng/dL.
Ngoài nguyên nhân tuổi tác thì có rất nhiều nguyên nhân khác dẫn đến suy giảm testosterone. Ước tính 4 trong số 10 nam giới trên 45 tuổi có mức testosterone thấp.
Chẩn đoán testosterone thấp như thế nào?
Để chẩn đoán testosterone thấp, bác sĩ có thể kết hợp các dấu hiệu, triệu chứng và yêu cầu xét nghiệm cần thiết. Các phương pháp xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm bổ sung.
Xét nghiệm nồng độ testosterone huyết thanh
Còn gọi là xét nghiệm testosterone. Cần lưu ý rằng mức testosterone thay đổi trong ngày và thay đổi theo từng lần kiểm tra.
Kết quả chỉ số xét nghiệm nồng độ testosterone đối với người lớn được đối chiếu với mức trung bình.
- Testosterone trong máu thấp là dưới 250 – 300 nanogram mỗi deciliter (ng/dL)
- Hoặc dưới mức 10-35 nanomol/lít.
Nếu kết quả xét nghiệm mức quá thấp, bác sĩ lặp lại xét nghiệm.
Xét nghiệm bổ sung
Ngoài xét nghiệm máu, nếu được chỉ định, có thể cần thêm các phương pháp bổ sung. Ví dụ như xét nghiệm hormone, phân tích tinh dịch, siêu âm tuyến yên, sinh thiết tinh hoàn và nghiên cứu di truyền,…
Mục đích là để xác định xem nguyên nhân suy giảm testosterone là do tinh hoàn, vùng dưới đồi hay tuyến yên,…
Phân loại testosterone thấp – suy sinh dục theo nguyên nhân
Testosterone thấp hay suy sinh dục nguyên phát
Có vấn đề với tinh hoàn. Nguyên nhân phổ biến của suy sinh dục nguyên phát bao gồm: Hội chứng Klinefelter, tinh hoàn ẩn, viêm tinh hoàn quai bị, chấn thương tinh hoàn,…
Testosterone thấp hay suy sinh dục thứ phát
Tinh hoàn có kích thước bình thường, nhưng hoạt động không bình thường do tuyến yên hoặc vùng dưới đồi có vấn đề. Trong khi đó vùng dưới đồi và tuyến yên là hai vùng não giúp kích hoạt sản xuất testosterone.
Các nguyên nhân dẫn đến suy sinh dục thứ phát: hội chứng Kallmann (thay đổi sự di chuyển hoặc chức năng của một số tế bào thần kinh trong não), rối loạn tuyến yên, bệnh lý mãn tính,… Ngoài ra còn có HIV/AIDS, sử dụng một số loại thuốc, béo phì,…
Tình trạng sức khỏe mãn tính
Tiểu đường loại 2, ngưng thở khi ngủ, huyết áp cao, hội chứng chuyển hóa,… Chúng đều có thể phá vỡ sự cân bằng hormone tự nhiên của cơ thể, dẫn đến giảm sản xuất testosterone.
Suy sinh dục do căng thẳng
Căng thẳng kéo dài làm tăng mức độ hormone cortisol, ức chế chức năng vùng dưới đồi. Thông qua đó có thể ngăn chặn việc sản xuất testosterone. Đặc biệt hơn cortisol cũng như chống lại tác dụng của lượng testosterone còn lại, khiến nó không thể phát huy tác dụng với cơ thể.
Béo phì gây suy sinh dục thứ phát
Cơ thể dư thừa mỡ, đặc biệt là mỡ bụng, tác động tiêu cực đến việc sản xuất testosterone. Lý do vì mô mỡ chứa enzyme Aromatase có tác dụng chuyển đổi testosterone thành estrogen. Mà mỡ tăng thì càng có nhiều Aromatase, estrogen tăng lên làm giảm mức testosterone hơn nữa.
Do sử dụng thuốc
Một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid, thuốc huyết áp và một số thuốc chống trầm cảm, có thể cản trở việc sản xuất testosterone như một tác dụng phụ.
Suy sinh dục hỗn hợp
Rối loạn ảnh hưởng đến cả vùng dưới đồi/tuyến yên và tinh hoàn. Kiểu này thường gặp ở đàn ông lớn tuổi. Lý do đàn ông lớn tuổi thì các cơ quan trong cơ thể gồm cả tinh hoàn bị lão hóa. Thêm vào đó nhiều vấn đề thuộc về suy sinh dục thứ phát kết hợp vào khiến sự suy giảm Testosterone càng nhanh.
Dấu hiệu suy giảm testosterone ở nam giới
Xét nghiệm máu là cách phổ biến để xác định có bị thiếu testosterone hay không. Tuy nhiên nó cũng cần kết hợp với một số dấu hiệu thiếu hụt testosterone dưới đây:
- Dậy thì muộn ở thiếu niên
- Giảm ham muốn tình dục ở người trưởng thành
- Rối loạn cương dương, giảm cương cứng là triệu chứng phổ biến
- Xuất tinh sớm, rối loạn khoái cảm
- Số lượng tinh trùng thấp hoặc không có tinh trùng, khó thụ thai.
- Rụng lông nách và lông mu (lông trên cơ thể ít hoặc không có), ảnh hưởng đến ngoại hình
- Kích thước tinh hoàn nhỏ
- Giảm cân đột ngột
- Béo phì, tăng lượng mỡ, béo phì nội tạng – tích tụ mỡ trong khoang bụng gần dạ dày, ruột và các cơ quan quan trọng khác
- Thay đổi tâm trạng thường xuyên, dễ xúc động, trầm cảm, chán nản
- Rối loạn giấc ngủ, rối loạn chức năng nhận thức, trí nhớ và sự tập trung suy giảm, khó diễn đạt suy nghĩ của mình
- Ngực (vú) to: dáng người đàn ông phát triển theo kiểu phụ nữ, ngực to (chứng gynecomastia)
- Giảm sức mạnh cơ bắp và khối lượng
- Kháng insulin, đái tháo đường týp 2
- Giảm sức chịu đựng, xương trở nên yếu, có thể bị chấn thương nhẹ, gãy xương
Nếu thấy ít nhất hai dấu hiệu nói trên có thể testosterone ở dưới mức bình thường và thiếu hụt nội tiết tố androgen đang gia tăng. Điều này có thể ảnh hưởng tới sức khỏe và cần có sự tư vấn của bác sĩ.
Hậu quả của thiếu hụt testosterone ở nam giới
Nồng độ testosterone thấp trong thời gian dài có thể gây ra hàng loạt các tác động tiệu cực. Nó tác động gần như toàn diện với đời sống nam giới. Bao gồm cả ngoại hình, sức khỏe tổng thể, chức năng sinh lý và sinh sản, tâm lý cảm xúc,…
Thiếu testosterone có thể gây vô sinh hiếm muộn
Testosterone có liên quan đến sản xuất tinh trùng nên khi ở mức thấp, testosterone được cho là một trong các nguyên nhân vô sinh nam.
Dù gười có testosterone thấp vẫn có thể sản xuất tinh trùng, do đó vẫn có thể thụ thai và sinh con bình thường. Tuy nhiên testosterone thấp sẽ ảnh hưởng lớn tới sức khỏe tinh trùng ở nhiều phương diện. Bao gồm cả khả năng vận động, số lượng và chất lượng tinh trùng, hình thái tinh trùng.
Gây yếu sinh lý, suy giảm ham muốn
Do thiếu testosterone, ham muốn tình dục của nam giới giảm sút. Đồng thời cũng khó đạt được sự cương cứng và lượng xuất tinh giảm. Rối loạn tâm lý – cảm xúc và trạng thái trầm cảm thường phát triển bắt nguồn từ các vấn đề trên.
Các tác hại và nguy cơ khác
Gây hại cho hệ thống nội tiết: Mối tương quan giữa testosterone và insulin trong suy sinh dục gây ra tình trạng kháng insulin. Sự phát triển tiếp theo của tiền tiểu đường và sau đó là bệnh tiểu đường loại 2.
Bất lợi cho hệ thống tim mạch: Khi thiếu hụt androgen, tuần hoàn máu bị suy giảm, có thể gây đột quỵ xuất huyết và nhồi máu cơ tim.
Testosterone thấp làm tăng khả năng phát triển ung thư tuyến tiền liệt.
Cơ thể càng sản xuất ít hormone sinh dục chính thì quá trình lão hóa diễn ra càng nhanh, dẫn đến tuổi thọ càng ngắn lại.
Loãng xương: Testosterone tham gia vào việc xây dựng và duy trì mô xương. Thiếu hụt testosterone sẽ gây ra bệnh loãng xương – giảm khối lượng, giảm sức mạnh và tăng độ giòn của xương.
Testosterone thấp có thể được điều trị như thế nào?
Có hai cách để cải thiện testosterone là kích thích cơ thể tự sản sinh và ngoại sinh.
Liệu pháp thúc đẩy testosterone nội sinh
Điều chỉnh lối sống, từ bỏ những thói quen xấu. Hoạt động thể chất thường xuyên và khoa học. Cân đối dinh dưỡng và giấc ngủ. Cùng với đó là kết hợp sử dụng thực phẩm bổ sung.
Đây là cách kích thích cơ thể tổng hợp testosterone nội sinh an toàn. Tuy nhiên cần kiên trì tuân thủ trong thời gian dài.
Bổ sung testosterone ngoại sinh
Còn gọi là liệu pháp thay thế testosterone (TRT). Điều trị lượng testosterone thấp bằng liệu pháp thay thế testosterone có nhiều hình thức khác nhau. Bao gồm:
- Gel bôi da testosterone
- Tiêm testosterone vào cơ
- Miếng dán testosterone
- Cấy testosterone
- Viên nén testosterone bôi lên nướu, gel mũi testosterone
- Testosterone đường uống
Testosterone ngoại sinh có thể phá vỡ sự cân bằng nội tiết tố bình thường. Ảnh hưởng tới sinh sản và có thể tiềm ẩn nguy cơ gây ra một số bệnh lý tim mạch, gan, đột quỵ,…. Sự an toàn và hiệu quả lâu dài của việc bổ sung testosterone cần được trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ chuyên môn. Tìm hiểu kỹ hơn về liệu pháp thay thế testosterone là gì, lợi và hại trong bài viết.
Câu hỏi thường gặp về suy sinh dục nam (giảm tiết testosterone)
Suy sinh dục nam và testosterone thấp có phải là một?
Đúng. Suy sinh dục nam là một hội chứng lâm sàng biểu hiện bởi sự thiếu hụt testosterone. Nó bao gồm một tập hợp các dấu hiệu bệnh và triệu chứng bắt nguồn hoặc có liên quan tới sự thiếu hụt testosterone.
Mức testosterone thấp có liên quan đến tuổi tác?
Có. Nồng độ testosterone giảm theo tuổi tác và các tình trạng sức khỏe khác. Theo Hiệp hội Tiết niệu Hoa Kỳ (AUA), có khoảng 20% nam giới trên 60 tuổi có mức testosterone thấp. Tỉ lệ lên đến 30% người ở độ tuổi 70-80.
Ai dễ bị suy giảm testosterone?
Nhiều đối tượng nam giới có thể đối mặt với nguy cơ bị suy giảm testosterone.
Đàn ông càng lớn tuổi; người uống rượu và hút thuốc quá nhiều. Hoặc Nngười có lối sống ít vận động, béo phì. Người mắc các bệnh lý về thận, tiểu đường, bệnh tuyến giáp, rối loạn nội tiết. Khi sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh.
Testosterone thấp có thể phòng ngừa được hay không?
Testosterone thấp là do di truyền, tổn thương tinh hoàn, vùng dưới đồi hoặc tuyến yên,… không thể được phòng ngừa. Tuy nhiên trong một số trường hợp khác, nhất là liên quan đến lối sống, testosterone có thể được cải thiện.
Suy giảm testosterone có chữa được không?
Có thể. Tùy thuộc vào nguyên nhân thiếu hụt testosterone mà có cách cải thiện phù hợp.
Testosterone thấp hay cao nguy hiểm hơn?
Cả hai chỉ số quá thấp hay quá cao nồng độ testosterone đều bất lợi cho sức khỏe. Nó tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ sức khỏe sinh lý, bệnh lý và các rối loạn,…
Ví dụ như nguy cơ các bệnh mãn tính, suy thận mạn, xơ gan,…. Hoặc các viêm nhiễm, chấn thương cơ quan sinh dục,…
Trên đây là một số thông tin tìm hiểu về vấn đề testosterone thấp và suy giảm testosterone ở nam giới có hại gì. Trên thực tế bất kỳ ai cũng có thể đối mặt với vấn đề suy giảm nội tiết và hormone testosterone. Do đó đừng quên luôn chăm sóc sức khỏe sinh lý và sinh sản của mình mỗi ngày!
Thông tin chỉ mang tính tham khảo và không thay thế được ý kiến của bác sĩ.
Đọc thêm: Toplist chất tốt nhất kích hoạt testosterone nội sinh và cân bằng nội tiết tố nam