Trong số các thảo dược tốt cho nam giới, bạch tật lê thường được kể đến cùng với dâm dương hoắc, sâm cau, nhục thung dung,… Vậy tác dụng của bạch tật lê là gì và tốt cho nam giới ra sao? Cách dùng tật lê đơn giản và an toàn? Cùng Mentifam tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Đọc thêm: So sánh Mentifam có chứa bạch tật lê với các loại thuốc và thảo dược tăng sinh lý khác
Giới thiệu về cây bạch tật lê
Trong danh sách các thảo dược tốt cho sức khỏe sinh lý nam, bạch tật lê thường được nhắc đến. Tuy nhiên loài cây này còn có rất nhiều công dụng và cách dùng đa dạng.
Bạch tật lê là cây gì?
Cây bạch tật lê có tên khoa học là Tribulus terrestris, thuộc họ Tật lê Zygophyllacea. Tật lê có nguồn gốc từ các vùng nhiệt đới. Nhiều nhất ở đất khô phổ biến có ở Nam Á và Địa Trung Hải, châu Phi,… Ở Việt Nam, loài này mọc nhiều ở Huế, Quảng Bình và Quảng Trị.
Tật lê là loài cây mọc bò lan mặt đất, lá kép lông chim, phiến lá dưới phủ nhiều lông trắng và dài khoảng 1cm. Hoa bạch tật lê nở vào cuối mùa xuân và đầu mùa hạ. Hoa có màu vàng chanh. Quả bạch tật lê nhỏ, hình cầu với đường kính khoảng 1cm. Quả có gai rất cứng và rất sắc nhọn. Vỏ quả màu lục hơi vàng, có các gờ dọc và nhiều gai nhỏ, xếp đối xứng một đôi gai ngắn. Quả cứng, không mùi. Vị đắng, cay.
Bạch tật lê còn được gọi là thích tật lê, gai chống, gai yết hầu, gai ma vương,… Tên gọi của loại cây này bắt nguồn từ đặc điểm của quả.
Thành phần hóa học của bạch tật lê
Theo y học hiện đại, thành phần hóa học của quả bạch tật lê rất phong phú. Trong đó saponin, bao gồm heterosides của ruscogenin, chlorogenin và protogracillin, tribulosin và protodioscin đều là các chất quý.
Đặc biệt diosgenin trong bạch tật lê được chứng minh có tác dụng tăng cường chức năng sinh lý.
Bạch tật lê cũng chứa flavonoid (kaempferol, quercetin và rutin), phytosterol và indole alkaloid,… Có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Bộ phận dùng – Thu hái, chế biến
Phần sử dụng được của bạch tật là quả. Quả bạch tật lê thường được thu hái vào tháng 9 hằng năm. Theo cách truyền thống, người ta thu hoạch cả cây đem về phơi khô sau đó đập để quả rơi ra. Các quả chất lượng được chọn thường phải già cứng và chắc.
Để sử dụng được, phần gai của quả bạch tật lê cần được loại bỏ. Sao qua cho cháy gai hoặc đồ quả trong vài giờ, phơi khô và giã cho hết gai.
Đồ quả trong 3 giờ, sau đó phơi khô và giã cho hết gai. Tẩm rượu, đồ tiếp trong 3 giờ, phơi khô và để dùng dần. Có thể đem sao vàng và nghiền thành bột.
Cả y học cổ truyền và y học hiện đại đều chỉ ra những tác dụng của bạch tật lê trong chữa trị bệnh. Đặc biệt với nam giới, tật lê được cho là có tác dụng tích cực cho sinh lý nam. Dưới đây là nội dung chi tiết.
Tác dụng của bạch tật lê theo y học cổ truyền
Theo PGS.TS Đậu Xuân Cảnh (Chủ tịch Hội Đông y Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội Châm cứu Việt Nam), bạch tật lê đã được sử dụng lâu đời trong y học cổ truyền. Bao gồm các nền văn hóa lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và ở vùng Đông Nam Âu. Mục đích để bổ thận, lợi tiểu, khắc phục bất lực, rối loạn cương dương và suy giảm ham muốn ở nam giới. Có thể nói Bạch tật lê là cây thuốc lâu đời đã được ứng dụng trong việc chữa bệnh.
Theo Đông y, bạch tật lê vị cay, đắng, có tính ấm (nếu sao lên) hoặc tính bình (để sống), đi vào 2 kinh can (gan) và phế (phổi). Tác dụng bình can, tức phong, thông huyết, trừ thấp, sáng mắt, tả phế, cường dương, giải độc.
Theo dân gian, bạch tật lê còn được dùng để chữa đau mắt đỏ và ngứa, hoặc đau cổ họng, nhức đầu. Đối với nam giới, bạch tật lê còn được dùng với mục đích làm thuốc bổ thận, chữa đau lưng, xuất tinh sớm,… Hoặc dùng chữa chảy máu cam, lỵ.
Người ta còn dùng bạch tật lê làm nước súc miệng để chữa loét miệng. Với phụ nữ, bạch tật lê còn được dùng để chữa sưng vú hay tắc tia sữa,…
Y học cổ truyền Ấn Độ dùng bạch tật lê với để lợi tiểu và bổ. Dùng trong điều trị các bệnh sỏi và đau khi tiểu tiện. Lá bạch tật lê được cho là có tác dụng bổ tỳ. Bột nhão làm từ lá bạch tật lê có thể được dùng để điều trị sỏi bàng quang. Rễ cây tật lê có tác dụng nhuận tràng và bổ. Ngoài ra bạch tật lê cũng được dùng như một vị thuốc hỗ trợ về tình dục, cường dương.
Cách dùng bạch tật lê theo y học cổ truyền thường là dùng sống hoặc sao với rượu. Dùng ở dạng thuốc sắc, hãm hay tán bột. Liều dùng trung bình: 12 – 14g/ ngày.
Tác dụng của bạch tật lê theo y học hiện đại
Với những tác dụng tích cực, y học hiện đại cũng có nhiều công trình nghiên cứu về thảo dược quý này. Theo các nghiên cứu tiền lâm sàng, tật lê có tác dụng giảm đau, hạ huyết áp, chống viêm, chống phù nề, chống oxy hóa, lợi tiểu, hạ đường huyết, kháng khuẩn, kháng nấm, bảo vệ tim mạch,…
Tăng tổng hợp testosterone, kích thích ham muốn
Saponin steroid trong bạch tật lê được cho là có tác dụng tăng tổng hợp testosterone khi nồng độ thấp hơn bình thường. Đây là một loại hormon kích thích ham muốn tình dục.
Diosgenin trong bạch tật lê là hoạt chất có tác dụng tăng cường sinh lực, kích thích ham muốn. Theo đó, diosgenin tác dụng lên hệ dưới đồi và tuyến yên, kích thích sản sinh testosteron tự nhiên.
Một số nghiên cứu phát hiện rằng nam giới dùng bạch tật lê trong 2 tháng thì ham muốn tăng lên đến gần 80%. Liều dùng là 750-1500mg/ngày. Trong khi đó với người giảm khả năng cương cứng, liều 1500mg/ngày cho kết quả đáng kể.
Cần hiểu rằng bạch tật lê không có các chất tương tự như testosterone. Tuy nhiên giá trị ở chỗ thành phần của nó tác dụng lên hệ dưới đồi – tuyến yên, từ đó giúp tăng sản xuất testosterone theo cơ chế nội sinh. Nhờ đó hormone sinh dục nam được gia tăng một cách tự nhiên, an toàn. Điều này khác với việc dùng chất kích thích hormone ngoại sinh có thể gây nhiều tác dụng phụ.
Trong dữ liệu của Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO), có tới 13 sáng chế có liên quan đến bạch tật lê. Trong đó có 6 sáng chế liên quan đến tính chất hỗ trợ tăng cường sức khỏe tình dục của thảo dược này.
Cải thiện chất lượng tinh trùng
Thông qua tác dụng tăng testosterone tự nhiên, bạch tật lê còn giúp cải thiện các triệu chứng suy nhược, cơ thể gầy yếu, thận hư.
Ngoài ra, qua hàng loạt các nghiên cứu hiện đại cũng cho thấy, việc sử dụng bạch tật lê giúp cải thiện 3 chỉ số quan trọng của tinh trùng. Đó là tăng số lượng tinh trùng, tăng cường khả năng di động và giảm tỷ lệ tinh trùng dị dạng.
Điều này có ý nghĩa lớn với nam giới đang trong quá trình cải thiện chất lượng tinh trùng để chuẩn bị sinh con.
Cải thiện cương dương
Hoạt chất protodioscin trong tật lê có tác dụng làm thúc đẩy giãn mạch, cải thiện chức năng cương cứng ở dương vật. Do đó được cho là tốt cho người bị ED – rối loạn cương dương, giúp tăng sức dẻo dai và tăng tần suất quan hệ.
Chống stress oxy hóa
Flavonoid trong quả bạch tật lê cũng là một chất chống oxy hóa, giúp cơ thể khỏe mạnh, bảo vệ hệ thần kinh, giảm đau, giảm viêm,… Rất có ý nghĩa với nam giới bị sinh lý yếu, tinh trùng yếu do nguyên nhân stress oxy hóa.
Tác dụng giảm đau
Cao chiết lạnh với cồn 50° của toàn cây bạch tật lê trong thử nghiệm với phương pháp gây đau do nhiệt đã biểu lộ tác dụng giảm đau rõ rệt.
Trong y học cổ truyền, bạch tật lê cũng được dùng cho các bài thuốc giảm đau đầu, nhức đầu, chóng mặt, đau bụng kinh. Hoặc ngực sườn đau trướng, viêm loét họng, miệng,…
Giảm lipid máu
Nghiên cứu với chế phẩm bạch tật lê giúp giảm thành phần lipid trong máu. Cụ thể hơn là giảm LDL-Cho và tăng HDL-Cho. Cơ chế là giảm sinh tổng hợp cholesterol ở gan và tăng thải trừ acid mật trong phân.
Hỗ trợ giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và tim mạch
Bạch tật lê có tác dụng tăng co bóp động mạch vành, kích thích hoạt động cơ tim, tăng tuần hoàn lưu thông máu nuôi tim. Ngoài ra, saponin trong thảo dược này còn làm hỗ trợ giảm lượng glucose và triglyceride trong máu. Từ đó hỗ trợ giảm nguy cơ mỡ máu và đường huyết tăng. Trong khi đó mỡ máu và tiểu đường cũng là nguy cơ khiến các quý ông khiến quý ông đối mặt với suy giảm ham muốn tình dục.
Cách dùng bạch tật lê tốt cho nam giới
Có nhiều cách đơn giản để sử dụng quả tật lê cải thiện sức khỏe như đun trà, ngâm rượu, tán bột uống, nấu cao,…
Trà bạch tật lê 3 vị tốt cho sinh lý nam
Nguyên liệu, dụng cụ: Quả bạch tật lê 10g, kỷ tử 10g, viễn chí 5g, nồi/ấm (không dùng đồ kim loại)
Cách làm: Sơ chế sạch nguyên liệu. Cho thảo dược vào ấm cùng 500-700ml nước đun sôi. Chuyển nhỏ lửa và đun tới khi còn khoảng 250-300ml là được.
Cách dùng: Uống khi còn ấm. Dùng hết trong ngày.
Trà bạch tật lê 8 vị cải thiện xuất tinh sớm
Nguyên liệu: Bạch tật lê 10g, kỷ tử, thỏ tỷ tử, quả ngấy hương, ba kích, quả kim anh. Ngoài ra còn có thể thêm hạt và nhị sen, củ súng mỗi loại khoảng 10g.
Cách làm: Đem các nguyên liệu rửa sạch, quả kim ảnh bỏ ruột. Cho tất cả vào nồi cùng 1 lít nước đun sôi. Chuyển nhỏ lửa đun tiếp trong khoảng 30 phút.
Cách dùng: Uống trong ngày dùng như trà giúp cải thiện tình trạng tảo tiết (xuất tinh sớm).
Cách ngâm rượu bạch tật lê tăng sinh lý
Bài 1: Nguyên liệu, dụng cụ: 1kg hạt bạch tật lê, 5 lít rượu trắng khoảng 40 độ; bình thủy tinh.
Cách làm: Đem sao thơm bạch tật lê bằng chảo. Bỏ nguyên liệu vào bình thủy tinh và ngâm trong 30-45 ngày là được.
Cách dùng: Ngày uống 1-2 lần, mỗi lần một chén nhỏ từ 15-20ml.
Bài 2: Dâm dương hoắc 300g, bạch tật lê 1000g, kỷ tử và viễn chí mỗi thứ 200g, 10 lít rượu trắng. Đem ngâm rượu trong 1 tháng là dùng được.
Dùng 1 ly nhỏ, uống trước hoặc sau khi ăn. Công dụng cải thiện sinh lý nam.
Sử dụng viên uống có chiết xuất bạch tật lê
Ngày nay, y dược học hiện đại đã chiết xuất được các thành phần quý trong bạch lê. Nó cũng được sử dụng khá phổ biến dưới dạng thực phẩm bổ sung dạng viên để hỗ trợ chức năng tình dục ở cả nam và nữ.
Tuy nhiên có ý kiến cho rằng sử dụng riêng bạch tật lê có thể không hiệu quả trong việc tăng cường bản lĩnh nam giới. Do đó phần lớn các loại viên uống đều có sự kết hợp của nhiều thảo dược tăng sinh lý nam. Ví dụ như nhục dâm dương hoắc, thung dung, sâm maca,…
Ngoài ra một số viên uống hàu biển cũng thường được kết hợp với thảo dược trong đó có bạch tật lê.
Sử dụng bột bạch tật lê, cao bạch tật lê
Hiện nay bạch tật lê được bán phổ biến trên thị trường ở dạng quả khô. Giá bán lẻ bạch tật lê khô vào khoảng từ 250 – 350 ngàn đồng/kg. Nên chọn sản phẩm bán tại địa chỉ uy tín để tránh bị ẩm mốc.
Ngoài ra các loại chế phẩm bột hay cao bạch tật lê cũng được bán. Cần thận trọng vì có thể lẫn với hàng giả, hàng trộn.
Một số bài thuốc tốt cho sức khỏe từ bạch tật lê
Từ xa xưa, bạch tật lê được biết đến là một vị thuốc với nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Một số bệnh thông thường có thể được chữa trị với bạch tật lê.
Bạch tật lê trị lở loét và ngứa ngáy da
Chuẩn bị: Ý dĩ 3g, ké đầu ngựa 3g, kinh giới 6g, thổ phục linh 6g, bạch tật lê 9g.
Cách làm: Sắc để lấy nước uống.
Bạch tật lê trị đau và nhức mắt
Chuẩn bị: quả bạch tật lê
Cách làm: Bỏ bạch tật lê vào chén trà, cho nước nóng vào hãm rồi đưa mắt vào. Hơi nóng sẽ giúp xoa dịu cơn đau.
Bạch tật lê trị chứng giảm thị lực, chảy nước mắt, ngứa và đau mắt
Chuẩn bị: 14g bạch cúc, 12g quả tật lê.
Cách làm: Dùng 3 chén nước đun với dược liệu. Đợi khi lượng nước còn khoảng 2 chén, chia thành 2 lần sáng – tối.
Quả tật lê trị chóng mặt và đau đầu do dương can thăng
Kinh nghiệm dân gian trong chữa chóng mặt, đau đầu do can hỏa vượng nên sử dụng bài thuốc sau:
Chuẩn bị: sắc cẩu đằng, ngưu tất và bạch tật lê.
Cách làm: Sắc uống
Bạch tật lê trị chứng ngứa ngoài da mãn tính
Chuẩn bị: rễ phòng phong, bạch tật lê và ve sầu.
Cách làm: Sắc lấy nước uống.
Bạch tật lê ngâm rượu cải thiện sinh lực cho nam giới
Chuẩn bị: 1kg bạch tật lê (đã sao vàng), 300g dâm dương hoắc, kỷ tử 200g, viễn chí 200g, 10 lít rượu trắng.
Cách làm: Đem dược liệu ngâm rượu trong khoảng 30 ngày là có thể sử dụng.
Bạch tật lê trị chứng hoa mắt, đau đầu, chóng mặt
Chuẩn bị: Bạch thược, cúc hoa, bạch tật lê, câu đằng
Cách làm: sắc uống hằng ngày.
Công dụng: Bình can tiềm dương, giảm các triệu chứng hoa mắt chóng mặt, đau đầu.
Trị loét miệng, viêm họng, viêm chân răng
Cách 1: Dùng bột dược liệu nấu với nước 3 lần sao cho cô thành cao đặc. Sau đó trộn với mật ong. Bôi hỗn hợp lên vị trí loét.
Cách 2: Phối hợp tật lê với ngũ bội tử, mộc tặc, hắc phàm, nhục quế. Tán thành bột, bôi trực tiếp lên vùng bị loét. Sau 5-10 phút súc miệng lại bằng nước lọc.
Lưu ý khi dùng bạch tật lê
Mặc dù tốt cho sức khỏe, bạch tật lê cũng cần được sử dụng theo chỉ dẫn của bác sĩ và tránh lạm dụng.
Tác dụng phụ
Mặc dù tốt cho sức khỏe nhưng dùng quá liều và lâu dài bạch tật lê thể gây tác dụng phụ. Ví dụ như to ở nam giới, rối loạn vận động, yếu liệt chi. Nó cũng có thể gây đau dạ dày, tiêu chảy.
Liều dùng khuyến cáo
Liều dùng thường được khuyến cáo tùy theo dạng chế phẩm và trong tất cả các hệ thống y học truyền thống khác nhau. Do đó cần đọc kỹ sản phẩm trước khi sử dụng hoặc có hướng dẫn chỉ định của bác sĩ /thầy thuốc Đông y. Theo đó liều lượng 1 ngày ở từng dạng như sau (tham khảo):
- Bạch tật lê dạng chế phẩm cao tinh chế: 250 mg – 1500 mg.
- Quả bạch tật lê khô: 10 – 12g
- Dạng viên nang có bạch tật lê: 250 – 1500 mg mỗi ngày, uống trong bữa ăn, tối đa 90 ngày.
- Bột bạch tật lê: 0,5 g – 3 g mỗi ngày, phải chia thành tối đa 3 liều và dùng trong tối đa 3 tháng. Có thể được pha loãng trong nước, nước trái cây, trà và súp.
Một số đối tượng không nên dùng bạch tật lê
Người bị huyết hư khí yếu bới các biểu hiện như đau đầu, mỏi mệt, hoa mắt, chóng mặt, tim đập nhanh, tiêu hóa kém,… không dùng bạch tật lê. Lý do vì tật lê có tính ấm (khi sao), nếu dùng có thể gây tổn thương khí huyết.
- Thảo dược bạch tật lê có thể tương tác với thuốc. Đang sử dụng các loại thuốc lợi tiểu, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc chống tiểu đường không dùng bạch tật lê.
- Người đang mắc các bệnh lý như phì đại tuyến tiền liệt, bệnh tim mạch (tăng huyết áp), bệnh gan, thận không nên dùng bạch tật lê.
Người đang điều trị bằng lithium (thuốc sử dụng để điều trị các giai đoạn hưng cảm do trầm cảm) không dùng bạch tật lê. - Không sử dụng dược liệu này cho phụ nữ trong thời kỳ mang thai và đang cho con bú.
- Đặc biệt khi dùng riêng bạch tật lê, cần thận trọng về liều lượng để tránh tác dụng phụ. Nên kết hợp với các thảo dược khác mới phát huy công dụng tốt cho sinh lý.
Trên đây là một số thông tin về tác dụng của bạch tật lê và cách dùng tốt cho nam giới. Mọi thông tin trong bài có tính chất tham khảo và không thay thế được ý kiến của bác sĩ.
Đọc thêm: Top 10+ thảo dược giúp cải thiện bản lĩnh phòng the của nam giới