Khả năng di chuyển của tinh trùng là gì và cách cải thiện tốc độ tinh trùng là cần thiết để nhanh thụ thai. Lý do vì sức khỏe tinh trùng cùng với trứng là yếu tố rất quan trọng hàng đầu cần phải chú ý nếu đang mong muốn có con.
Tìm hiểu thêm: Tinh trùng vón cục là gì? Ảnh hưởng tới sinh sản ra sao?
Khả năng di chuyển của tinh trùng là gì?
Khả năng di chuyển của tinh trùng chỉ sự di chuyển của các tế bào sinh sản nam trong quá trình xuất tinh.
Khả năng di chuyển của tinh trùng tiếng Anh là Sperm mobility. Trong thuật ngữ y học gọi là Asthenozoospermia hay asthenospermia.
Khả năng di chuyển của tinh trùng là một trong số thông số trong xét nghiệm tinh dịch đồ. Đây là yếu tố dùng để đánh giá chất lượng tinh trùng, khả năng sinh sản nam. Cùng với nó còn có hình thái tinh trùng, số lượng tinh trùng.
Tinh trùng có những kiểu di chuyển nào?
Kiểu di chuyển của tinh trùng mô tả cách mà tinh trùng chuyển động. Kiểu di chuyển của tinh trùng nhằm đánh giá khả năng vận động tốt hay không. Tức là có thể di chuyển đến ‘đích’ tiếp cận với trứng nhanh hơn.
Có 3 loại di chuyển của tinh trùng được nói đến, bao gồm:
Tinh trùng di chuyển tiến tới
Đây là kiểu di chuyển theo thẳng trục từ đầu đến cổ hoặc di chuyển theo dạng vòng tròn lớn. Chỉ số này rất quan trọng để đánh giá khả năng vận động của tinh trùng. Ở các xét nghiệm tinh dịch đồ, chỉ số này được đặc biệt chú ý.
Tinh trùng di chuyển tiến tới càng nhanh thì thời gian tiếp cận tế bào trứng để thụ tinh càng rút ngắn. Đồng nghĩa tỉ lệ thụ thai tăng lên. Chỉ số này đặc biệt quan trọng đối với thụ thai tự nhiên và cả IUI, IVF thông thường.
Tinh trùng di chuyển động không tiến tới
Quan sát dưới kính hiển vi sẽ thấy tinh trùng chỉ chuyển động nhẹ ngay tại chỗ. Hoặc so thể di chuyển rất chậm theo những vòng tròn nhỏ. Điều này có nghĩa là cần rất nhiều thời gian để tiến về phía trước gặp trứng.
Tinh trùng không di động
Tức là tinh trùng nằm im, bất động. Trường hợp này còn được gọi là suy nhược tinh trùng hoàn toàn. Theo đó tinh trùng bất động, không có bất kỳ di chuyển nào.
Khi đọc kết quả xét nghiệm tinh dịch đồ, cả 3 chỉ số sẽ được đối chiếu với ngưỡng tiêu chuẩn. Từ đó kết hợp với các yếu tố khác trong xét nghiệm tinh trùng để đưa ra kết luận về sức khỏe tinh trùng.
Tinh trùng di chuyển chậm là như thế nào?
Tinh trùng khỏe mạnh khi có thể di động tiến tới với vận tốc ít nhất 25 micromet mỗi giây. Nếu chỉ di chuyển khoảng với vận tốc dưới 5 micromet mỗi giây thì gọi là chuyển động không tiến tới.
Xét về chỉ số, nếu có ít hơn 32% mẫu tinh trùng có khả năng di chuyển tiến triển thì được chẩn đoán là tinh trùng di chuyển chậm. Tốc độ di chuyển chậm là một trong các vấn đề của tình trạng tinh trùng yếu hay suy nhược tinh trùng.
Tuy nhiên tốc độ di chuyển có thể khác nhau tùy vào sức khỏe của tinh trùng. Đây là lý do vì sao cần cải thiện chất lượng tinh trùng khỏe mạnh để tăng cơ hội thụ thai.
Làm sao để đánh giá được sự di chuyển của tinh trùng?
Thông qua xét nghiệm tinh dịch (tinh dịch đồ) để đánh giá các thông số của tinh trùng trong đó có khả năng di động.
Tuy nhiên độ chính xác của đánh giá cũng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Bao gồm như:
- quy trình lấy mẫu có đảm bảo không
- máy móc xét nghiệm có hiện đại không
- trình độ chuyên môn của bác sĩ
- thời gian sau khi kiêng hoạt động tình dục
- tình trạng bệnh lý, sức khỏe của người được xét nghiệm,…
Điều này có nghĩa là người bệnh cần tìm đến các cơ sở uy tín để tiến hành khám và xét nghiệm.
Khi kết quả tinh dịch đồ quá kém, để chính xác hơn, có thể phải tiến hành lấy mẫu lần thứ hai. Lúc này, thời điểm lấy mẫu cách mẫu lần đầu 1-2 tháng. Điều này được lý giải vì tinh trùng cần khoảng hơn 60 ngày để hoàn thành 1 chu kỳ trưởng thành.
Nguyên nhân khiến tinh trùng di chuyển chậm là gì?
Về cơ bản, tất cả các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng nói chung đều có thể khiến tinh trùng di chuyển chậm. Bên cạnh đó, một số tác nhân trực tiếp ảnh hưởng tới sự vận động của tinh trùng. Bao gồm bênh lý, tổn thương tinh hoàn, viêm nhiễm và các thói quen xấu, thiếu dinh dưỡng,…
Tinh hoàn bị tổn thương
Vì tinh hoàn là nơi sản xuất tinh trùng nên bất cứ điều gì gây tổn thương, bất lợi cho tinh hoàn đều tác động tiêu cực đến sự vận động của tinh trùng. Ví dụ như chấn thương, nhiễm trùng, ung thư tinh hoàn, phẫu thuật tinh hoàn, tinh hoàn ẩn, giãn tĩnh mạch thừng tinh,…
Các thói quen xấu về lối sống
Hút thuốc, uống rượu, sử dụng chất kích thích, dinh dưỡng kém, stress kéo dài, thức khuya, thiếu ngủ,…Đây đều là các thói quen xấu có hại cho sức khỏe của tinh trùng.
Các yếu tố khác
Tiếp xúc với bức xạ, tiếp xúc nhiệt độ cao thường xuyên, thừa cân hoặc béo phì, nam giới trên 40 tuổi,…
Mặc khác có trường hợp nguyên nhân khiến tinh trùng di chuyển chậm có thể khó xác định.
Tác hại khi tinh trùng di chuyển chậm là gì?
Ảnh hưởng tới khả năng thụ thai tự nhiên
Tinh trùng di động kém là một trong những nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới trong thụ thai tự nhiên. Trứng của người phụ nữ sau khi rụng chỉ có thể tồn tại được một thời gian nhất định để chờ tinh trùng đến thụ tinh.
Tinh trùng càng bơi chậm thì khả năng tiếp cận trứng càng thấp, tỉ lệ thụ thai càng giảm.
Làm giảm chất lượng tinh trùng nói chung
Tinh trùng bơi chậm thường có liên quan đến các chỉ số khác của tinh dịch đồ. Đó là số lượng tinh trùng và hình thái tinh trùng. Tất cả trong số chúng đều chịu ảnh hưởng bởi các nguyên nhân tương đối giống nhau.
Đặc biệt, các nghiên cứu chỉ ra sự liên hệ giữa mức độ phân mảnh DNA tinh trùng với trường hợp bị hạn chế về khả năng di động. Trong số những người đàn ông mắc chứng suy nhược tinh trùng, 31% được phát hiện có mức độ phân mảnh DNA cao. Cao hơn nhiều so với trường hợp có số lượng tinh trùng thấp hay tinh trùng dị dạng.
Do đó mức độ ảnh hưởng tiêu cực đôi khi bị tác động gấp nhiều lần. Từ đó làm suy giảm khả năng sinh sản ở nam, tăng tỉ lệ vô sinh hiếm muộn.
Tinh trùng di chuyển chậm cải thiện bằng cách nào?
Từ việc chẩn đoán được các nguyên nhân gây ảnh hưởng tới tinh trùng để tìm cách cải thiện.
Chữa trị các bệnh lý có liên quan
Có nhiều bệnh lý hoặc các vấn đề về sức khỏe ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng. Do đó đầu tiên là phải chữa trị kịp thời các bệnh lý nếu có. Làm tốt điều này thì việc sản xuất tinh trùng khỏe mạnh sẽ được ổn định trở lại.
Cải thiện dinh dưỡng
Đây là điều rất quan trọng bất kể chất lượng tinh trùng kém ở phương diện nào. Riêng với khả năng di chuyển kém, người đàn ông càng cần phải chú ý tới dưỡng chất. Các chất được cho là giúp tinh trùng bơi khỏe như kẽm, magie, selen,…
Đặc biệt chú ý tới các thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, giàu axit béo không bão hòa đa. Sử dụng thực phẩm bổ sung trong trường hợp cần cải thiện nhanh hơn chất lượng tinh trùng trước khi thụ thai. Lưu ý điều này cần được thực hiện dưới sự chỉ định của bác sĩ.
Thiết lập thói quen sống lành mạnh
Việc này bao gồm loại bỏ các thói quen xấu ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng. Bỏ rượu bia, thuốc lá, chất kích thích,… Loại bỏ stress và lo âu căng thẳng khác. Tạo lập đời sống tình dục lành mạnh, an toàn.
Thiết lập chế độ nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc, giữa tinh thần thoải mái.
Can thiệp bằng phương pháp hỗ trợ sinh sản
Trong một số trường hợp, chữa trị bệnh lý hay cải thiện lối sống có thể không đem lại khả năng thụ thai tự nhiên. Lúc này có thể được chỉ định áp dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại. Nhìn chung đâ là cách khắc phục được nhược điểm di chuyển chậm khiến tinh trùng không thể gặp trứng.
Thụ tinh trong tử cung (IUI) cho người có tinh trùng bơi kém
Các tinh trùng kém về hình thái, khả năng di chuyển sẽ bị loại trừ thông qua lọc rửa. Chỉ còn lại tinh trùng khỏe mạnh, di chuyển nhanh. Một kỹ thuật bơm được áp dụng để bơm trực tiếp tinh trùng vào buồng tử cung của ngượi vợ khi trứng đã trưởng thành. Cách này nhằm tạo điều kiện cho trứng và tinh trùng gặp nhau để thụ thai.
Thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) cho người có tinh trùng vận động kém
IVF có thể áp dụng cho rất nhiều trường hợp vô sinh nam trong đó có vấn đề tinh trùng bơi chậm hoặc bất động. Theo đó tinh trùng chất lượng sẽ được chọn lọc và thụ tinh trong phòng thí nghiệm để tạo thành phôi. Sau đó phôi sẽ được đưa vào tử cung để làm tổ và phát triển.
Sử dung tinh trùng hiến
Nếu không thể mang thai vì vô sinh do yếu tố nam giới, có thể nhận và sử dụng tinh trùng hiến tặng trong thủ tục IVF.
Nếu vợ chồng bạn đang gặp khó khăn trong việc mang thai và đã cố gắng ít nhất 1 năm, nên đến khám vô sinh hiếm muộn. Điều này sẽ giúp có được những đánh giá, chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị phù hợp, hiệu quả.
Trên đây là một số thông tin tìm hiểu về khả năng di chuyển của tinh trùng là gì, tinh trùng di chuyển chậm là như thế nào. Cùng với đó là nguyên nhân, cách cải thiện, chữa trị để sớm thụ thai. Bài viết chỉ mang tính tham khảo và không thay thế được sự thăm khám và ý kiến của bác sĩ.